Elektrik-Elektronik'te Faz-Nötr-Toprak ve Kullanılan Renkler
Faz: Elektrik yüklü canlı (yüklü / enerjili) uçtur. Yüksek potansiyellidir. Nötr: Elektriğin dönüş yapmasını sağlayan yüksüz uçtur. Sıfır potansiyellidir. Toprak: Cihaz gövdelerinin toprağa iletildiği uçtur. Bu uç da yüksüzdür.
Alternatif akımla çalışan elektriksel cihazlara bir faz ucu bir de toprak ucu girer. Enerji fazdan gelir ve cihaza girer ve daha sonra da nötrden geri döner. (Enerji her zaman yüksek potansiyelden düşük potansiyele akma eğilimindedir) Böylece devre tamamlanmış ve cihaz enerjilendirilmiş olur. Diyelim ki bu cihazın gövdesinde bir kaçak oluştu. Yani faz ucu cihazın metal aksamıyla temas etti. Bu durumda sistemde topraklama yoksa canlı elektrik cihazın üzerinde öylece kalacaktır. Bir kişi cihaza dokunursa tüm enerji dokunan kişi üzerinden akar ve toprağa ulaşır. Dokunan kişi iletken görevi görür. Bu da o kişinin hayatına mal olabilecek bir durum oluşturur. (Evet bu durumda evdeki sigorta atacaktır ancak sigorta atana kadar geçen süre milisaniyeler mertebesinde olsa bile size zarar verecek akımın üzerinizden geçmesine neden olabilir.)
Bir tesisatta ”faz nötr toprak nasıl anlaşılır?” diye soruyorsanız bunun cevabı kablo renklerine bakmaktır. Renkleri haricinde de mutlaka kablo uçlarını kontrol kalemi ile kontrol edin. Kontrol kalemini dokundurduğunuzda ışığı yanıyorsa bu uç faz ucudur. Diğer uçlarda da kontrol kalemi yanıyorsa bir terslik vardır ve nötrde veya toprak iletkeninde akım akıyordur. Tesisatı kontrol etmeniz gerekecektir
Nötr iletkeni (N): mavi
Tek fazlı faz iletkeni (L): Eski tesisatlarda: kahverengi veya siyah
Yeni standarda göre: sadece kahverengi
Üç fazlı faz iletkeni (L1): kahverengi
Üç fazlı faz iletkeni (L2): siyah
Üç fazlı faz iletkeni (L3): gri
Not: DC beslemede kullanılan renkler ise:
Artı iletkeni (+): Kahverengi
Eksi iletkeni (-) Gri
Topraklama iletkeni (PE): Yeşil-sarı
Görüşmeye katılın